Przestrzeń jako kontekst

Pierwsze miejsce w zorganizowanym przez Pracownię Etnograficzną konkursie fotografii etnograficznej "Etno w oku". Kategoria "przestrzeń jako kontekst"

Zdjęcia z Humania na Ukrainie, gdzie znajduje się grób cadyka Nachmana, miejsce corocznych pielgrzymek chasydów z całego świata.

Grób cadyka Nachmana odnaleziono pod koniec ubiegłego wieku. Od samego początku jego odkrycia stał się celem pielgrzymek chasydów, którzy przyjeżdżali tu ze swoimi prośbami, troskami i modlitwą. W czasach Związku Radzieckiego dostęp do grobu był oficjalnie zamknięty, a nieliczni, którym jakimś sposobem udało się tu dotrzeć, musieli później długo tłumaczyć się na komisariatach i w pokojach tajnej milicji. Sytuacja zmieniła się wraz z Pierestrojką, od kiedy chasydzi mogli już legalnie przyjeżdżać na grób swojego cadyka. Obecnie, od mniej więcej dziesięciu lat Humań jest największym miejscem pielgrzymek religijnych nie tylko chasydów, ale żydów z całego świata. Na Rosz Haszana przyjeżdżają dziesiątki tysięcy pielgrzymów, sprawiając, że ulica Puszkina, przy której znajduje się grób cadyka, zamienia się na ten czas w „mały Tel-Aviv”. Jak podkreślają sami chasydzi, jest to czas modlitwy, spotkania z przyjaciółmi i wspólnej zabawy. Tak liczna obecność chasydów wywołuje jednak mieszane uczucia wśród stałych mieszkańców Humania. Zarzucają oni przyjezdnym, że nie szanują ich prawa do spokojnego życia: śmiecą, hałasują czy prowokują bójki. Dużym problemem stało się również dla nich prawo do miasta: niejasne wg nich zasady zakupu działek w okolicy ulicy Puszkina, wyburzanie dawnych budynków na rzecz obiektów związanych z obsługą pielgrzymów, zamykanie na czas świąt żydowskich ulicy Puszkina tak, że dostęp do niej mają tylko chasydzi i osoby ze specjalną przepustką. Niektórzy mieszkańcy Humania uważają też, że urzędnicy inwestują w infrastrukturę miejską w rejonie ulicy Puszkina (położenie nowego chodnika i asfaltu, całodobowy dostęp do bieżącej wody – w mieście jest tylko po trzy godziny rano i trzy wieczorem) zapominając o reszcie miasta. Widoczną w przestrzeni miasta odpowiedzią na tę sytuację jest odwoływanie się do symboli religii katolickiej – postawienie naprzeciwko synagogi i terenu chasydzkich pielgrzymek krzyża i planowanie postawienie kilku następnych czy planowanie postawienia w okolicy ulicy Puszkina pomnika Gonty i Żeleźniaka – przywódców rzezi humańskiej. Równocześnie w prywatnych rozmowach mieszkańcy Humania zastrzegają, że nie są antysemitami, a jedynie pragną walczyć o swoje miasto, które dzięki niejasnym układom władzy staje się bardziej przyjazne obcym kulturowo przyjeżdżającym tu chasydom niż rodowitym mieszkańcom. 

 

Opis zdjęć:

zdjęcie 1. Obchody Rosh Hashanah na ulicy Puszkina.

zdjęcie 2. Wejście do grobu cadyka Nachmana, w tle bloki na ulicy Puszkina.

zdjęcie 3. Naklejka z podpisem w stylu „don't worry be Breslev” (miasto związane z działalnością cadyka Nachmana).

zdjęcie 4. Krzyż postawiony naprzeciwko miejsca pielgrzymki chasydów.

zdjęcie 5. Ogłoszenie o sprzedaży mieszkania w okolicy ulicy Puszkina.