zorganizowanym przez Pracownię Etnograficzną
Zdjęcia z Humania na Ukrainie, gdzie znajduje się grób
cadyka Nachmana, miejsce corocznych pielgrzymek chasydów z całego
świata.
Grób cadyka Nachmana odnaleziono pod koniec ubiegłego
wieku. Od samego początku jego odkrycia stał się celem pielgrzymek
chasydów, którzy przyjeżdżali tu ze swoimi prośbami, troskami i
modlitwą. W czasach Związku Radzieckiego dostęp do grobu był
oficjalnie zamknięty, a nieliczni, którym jakimś sposobem udało
się tu dotrzeć, musieli później długo tłumaczyć się na
komisariatach i w pokojach tajnej milicji. Sytuacja zmieniła się
wraz z Pierestrojką, od
kiedy chasydzi mogli już legalnie przyjeżdżać na grób
swojego cadyka. Obecnie, od mniej więcej dziesięciu lat Humań
jest największym miejscem pielgrzymek religijnych nie tylko
chasydów, ale żydów z całego świata. Na Rosz Haszana
przyjeżdżają dziesiątki tysięcy pielgrzymów, sprawiając, że
ulica Puszkina, przy której znajduje się grób cadyka, zamienia się
na ten czas w „mały Tel-Aviv”. Jak podkreślają sami chasydzi,
jest to czas modlitwy, spotkania z przyjaciółmi i wspólnej zabawy.
Tak liczna obecność chasydów wywołuje jednak mieszane uczucia
wśród stałych mieszkańców Humania. Zarzucają oni przyjezdnym,
że nie szanują ich prawa do spokojnego życia: śmiecą, hałasują
czy prowokują bójki. Dużym problemem stało się również dla
nich prawo do miasta: niejasne wg nich zasady zakupu działek w
okolicy ulicy Puszkina, wyburzanie dawnych budynków na rzecz
obiektów związanych z obsługą pielgrzymów, zamykanie na czas
świąt żydowskich ulicy Puszkina tak, że dostęp do niej mają
tylko chasydzi i osoby ze specjalną przepustką. Niektórzy
mieszkańcy Humania uważają też, że urzędnicy inwestują w
infrastrukturę miejską w rejonie ulicy Puszkina (położenie nowego
chodnika i asfaltu, całodobowy dostęp do bieżącej wody – w
mieście jest tylko po trzy godziny rano i trzy wieczorem)
zapominając o reszcie miasta. Widoczną w przestrzeni miasta
odpowiedzią na tę sytuację jest odwoływanie się do symboli
religii katolickiej – postawienie naprzeciwko synagogi i terenu
chasydzkich pielgrzymek krzyża i planowanie postawienie kilku
następnych czy planowanie postawienia w okolicy ulicy Puszkina
pomnika Gonty i Żeleźniaka – przywódców rzezi humańskiej.
Równocześnie w prywatnych rozmowach mieszkańcy Humania
zastrzegają, że nie są antysemitami, a jedynie pragną walczyć o
swoje miasto, które dzięki niejasnym układom władzy staje się
bardziej przyjazne obcym kulturowo przyjeżdżającym tu chasydom niż
rodowitym mieszkańcom.
Opis zdjęć:
zdjęcie 1. Obchody Rosh Hashanah na ulicy Puszkina.
zdjęcie 2. Wejście do grobu cadyka Nachmana, w tle
bloki na ulicy Puszkina.
zdjęcie 3. Naklejka z podpisem w stylu „don't worry
be Breslev” (miasto związane z działalnością cadyka Nachmana).
zdjęcie 4. Krzyż postawiony naprzeciwko miejsca
pielgrzymki chasydów.
zdjęcie 5. Ogłoszenie o sprzedaży mieszkania w
okolicy ulicy Puszkina.